Hoe kom je tot een startvraag voor een gesprek?
Vanuit iedere ervaring of gedachte is het mogelijk om een of meerdere startvragen te formuleren. Start het gesprek met een van de volgende vragen om tot een startvraag te komen:
- Wie heeft er een interessant onderwerp of een leuke vraag? Wanneer de deelnemers een onderwerp inbrengen, kan de gespreksleider vragen om een vraag te formuleren waarin dat onderwerp is verwerkt (tip: veel startvragen beginnen met Wat is …?). Als de vragen die worden ingebracht niet voldoen aan de criteria voor een startvraag kan de vraag anders geformuleerd worden. Het herformuleren gebeurt in samenspraak met de deelnemers.
- Wie heeft er een pakkende stelling of een eigen mening? of Wie kan deze zin afmaken: Ik vind … ? Vanuit iedere stelling/mening kunnen een of meerdere startvragen geformuleerd worden.
- Wie heeft er een tegeltjeswijsheid of levensprincipe? Zie 2.
- Wie heeft er een irritante regel, een mooi of lelijk toekomstbeeld, een rare fantasie, een angst (Waar ben je bang voor?), een mooie eigenschap of een waarde (Wat vind jij echt heel belangrijk?), …
- Wie heeft er een leuke of minder leuke ervaring? Wie heeft er afgelopen weekend iets leuks meegemaakt? Iets spannends? Iets geks of vreemd? …
- Welk kunstwerk heeft jou geraakt/vind je mooi? Ieder kunstwerk roept vragen op, in ieder geval de vragen Wat is mooi?, Wat is kunst?. De gespreksleider kan ook vragen: Welke woorden en/of vragen roept dit kunstwerk op?
- Wie heeft er recentelijk een goed boek/verhaal/artikel/gedicht gelezen? De gespreksleider kan natuurlijk ook een kort verhaal voorlezen en vervolgens een of meerdere van de volgende vragen stellen: Wat gebeurde er in het verhaal dat je (niet) mooi of leuk vond?, Welk(e) onderwerpen/thema’s speelden in dit verhaal? of Welke vraag is in dit verhaal belangrijk? en Welke van die vragen zijn leuk/interessant om in een gesprek te onderzoeken?
- Wat spreekt jou aan in het nieuws/de actualiteit? Welke gebeurtenis raakte je? Welk onderwerp vond je interessant?
- Welke vraag uit de filosofie zullen we onderzoeken? Ethiek: Wat is goed handelen? Wat is goed? Filosofische antropologie: Wat is een mens? Wie ben je online? Wanneer ben je jezelf? Sociale & politieke filosofie: Wat is een rechtvaardig? Wat is macht? Kentheorie: Wat is kennis? Wetenschapsfilosofie: Wat is wetenschap? Wat is waarheid? Esthetica/filosofie van de kunst: Wat is kunst? Wat is schoonheid?
- Wat heb je online gezien dat het onderzoeken waard is? (website, filmpje, uitspraken/beelden op ‘social’ media, …)